"Жашылдар кундолугу" Ошто

“Кыргызстандын жашылдар кундълугу”

долбоорунун ъкулдъру Ошто, 15-16 март 2006-жыл

2006-жылдын 15-16-март кундъру Ош областтык Токтогул атындагы китепканада “Кыргызстандагы жашылдар кундълугу” долбоорунун аткаруучулар тобунун жолугушуусу болуп ътту.

Бул жолугушууда журналисттерге пресс-конференция уюштурулду. Пресс-конференцияга областтын жана шаардын аймагындагы жаёылыктарды чагылдырган массалык маалымат каражаттарынын 13 ъкулу телевидение, радио, газета) катышышты. Долбоордун жетекчиси Якобина Ритсема (Голландия), долбоордун Оштогу координатору “Табият-Юг” Экологиялык Коомдук Фондунун жетекчиси Болот Кулназаров (Ош шаары), долбоордун Бишкек боюнча кызматташы Гуманитардык Долбоорлоо Институтунун жетекчиси Третьякова Татьяна, жашылдар командасынын жетекчиси Владимир Коротенко, маалымат менеджери Анна Кириленко (Бишкек шаары), “Табият-Юг” фондунун мучълъру Манасов Пиржан, Абдыкааров Абдыманнап, Стамалиев Кутманалы жана жергиликтуу ъкмъттук жана ъкмъттук эмес уюмдардын, демилгечи топтордун ъкулдъру катышышты.Пресс-конференцияда негизинен “Кыргызстандын жашылдар кундълугу” долбоорунун башталгандан бери алып барылган иш-чаралары жана анын келечектеги иш пландары жънндъ журналисттерге кеёири маалымат берилди. “Жашылдар – бул жаратылыш, курчап турган чъйръ, туруктуу ънугуу”, “Кундълугу — бул коомчулуктун бардык структуралары менен келишуу, макулдашуу (жергиликтуу бийлик, ъкмъттук жана ъкмъттук эмес уюмдар, ишкерлер, жамааттар) аркылуу бир чечимге келуу”.

“Кыргызстандын жашылдар кундълугу” долбоору Кыргызстандын чегинде жергиликтуу бейъкмът уюмдарынын катышуусу менен жузъгъ ашырылып ага Оштон “Табият-Юг” экологиялык коомдук фонду, Бишкектен “Биом” жаштар экологиялык кыймылы жана Гуманитардык Долбоорлоо Институту уюмдары менен биргеликте иш алып барылаарын, ал долбоордун негизинде 4 кичи долбоорлор аткарылып, анын 2 кичи долбоору Ош шаары жана Ош областынын чегинде, 2 кичи долбоор Бишкек шаарында жана Чй областынын чегинде ишке ашырылаарын айтты.

Пресс-конференция учурунда журналисттерди кызыктырган бардык суроолорго толук жооп берилип, мындан аркы аткарыла турган иш-аракеттер боюнча толук маалымат берилди.

Андан соё долбоордун аткаруучулар тобунун кеёешмеси болуп, анда долбоор башталгандан берки аткарылган иш аракеттер анализденип, келечектеги иш пландар талкууланды. Мында негизинен долбоор аткарылуучу аймактар, маалымат жыйноо жолдору, къйгъйлуу экологиялык маселелерди чечуугъ кызыкдар болгон тараптарды анализдъъ жана башка маселелер каралды. Кундун экинчи жарымында долбоордун презентациясына жана анын келечектеги пландарын талкуулоо учун шаардын экологиялык проблемаларына къёул кош эмес ъкмъттук жана ъкмъттук эмес уюмдардын, демилгечи топтордун жана бардык кызыккан тараптардын ъкулдъру чакырылды. Ал катышуучулар менен биргеликте шаардын эё баалуу, къйгъйлуу экологиялык маселесин интерактивдуу усулдун жардамы менен аныктадык. Анын жыйынтыгында баалуу аймак болуп Ак-Буура дарыясы жана анын жээктери аныкталды. Анын баалуулуктары: шаардын аймагында жагымдуу микроклиматты тузушу, суу – ъмур булагы, эстетикалык кърк берип турушу, абаны тазалоодогу ролу, ден-соолукту жакшыртуучу, эс алуучу маанисин белгилешти. Ал эми терс кърунуштъру боюнча: таштандылардын анын жээгинде топтолушу, эстетикалык кърунушту бузушу, жээгиндеги кыйылган бак-дарактар, талкаланган айнек идиштер, жээгиндеги таштардын курулуш иштери учун ташылып кетиши, инфекциялык ооруулардын къбъйуу коркунучу аныкталды.

Жолугушуунун жыйынтыгында шаардын эё баалуу аймагы болуп Ак-Буура дарыясы жана анын жээктери аныкталып, шаардын чегинде аткарыла турган кичи долбоор Ак-Буура дарыясы жана анын жээктеринде аткарыла турган болду. Кундун аягында бир кундук жумушчу жолугушуунун жыйынтыгы чыгарылып талкууланды.

Аткаруучулар тобунун экинчи кундъгу жолугушуусунун иш сапары Ак-Буура дарыясы жана анын жээктерине мониторинг жургузуу менен башталып, шаардын Курманжан Датка кичи шаарчасында орун алган “Табият-Юг” экологиялык коомдук фондунун Ак-Буура дарыясын бойлото жайланышкан 1996-1997-жылдары тузулгън 1,5 гектар аймактагы дендрологиялык багы менен тааныштырылып, андан кийин аталган уюмдун иш бълмъсундъ: алардын аткарган коомдук иш аракеттери, уюмдун мучълъру тарабынан жарык къргън актуалдуу илимий макалалары, ЖОЖдордун студенттери жана окутуучулары пайдалануучу алгачкылардан болуп жарык къргън кыргыз тилиндеги китептери жана алардын программалары менен кеёири таанышышты. Андан кийин шаарды бойлото Ак-Буура дарыясынын ар турдуу участкаларына мониторинг жургузулуп, суунун тазалыгын аныктоочу биологиялык индикаторлор изилденди. Туштън кийин Ак-Буура дарыясына жургузулгън мониторингдин жыйынтыгы чыгарылып, “Жашылдар командасынын” андан аркы иш пландары иштелип чыкты. Ал иш план боюнча кийинки “Жашылдар командасынын” жолугушуусу 2006-жылдын 8-10-июнунда Ош шаарында Хорватиялык уюмдардын ъкулдъру менен биргеликте тажрыйба алмашуу максатында ъткърулъ турган болду. Бул жолугушуу боюнча толук маалыматты жана анын кийинки иш пландарын Голландиянын Мильеконтакт уюмунун http://www.milieukontaktplatform.nl/ “платфома” сайтынан таанышсаныздар болот.

Болот Кулназаров,

биология илимдеринин доктору,

профессор, “Табият-Юг” экологиялык

коомдук фондунун търагасы.